Η γυναίκα και το θερίον

Είνας Ματσουκάτες πολλά εσύρνεν με την γυναίκαν άτ'. Κακέσα και τζετρεφίλτσα γαρή έτον. Με την ταβήν εσκούσαν και με την ταβήν εκεϊσαν.
    Έπουγαλέφτεν ερίφ'ς και επαίρνεν την απόφασιν να γλυτών' άσ' ατό το βάσανον. Έναν ημέραν άμον πάντα επαίρεν την κρεπήν και επήγεν ‘ς σ' όρμάν σα ξύλα. Επεμάκρυνεν πολλά α σο χωρίον. Σ' ναν τρανόν πελίτ κεκά ειδεν έναν βαθύν κουΐν πολλά βαθύν.

- Αγούτο, ενούντσεν, θα εν' η σωτηρία μ'...     Έκοψεν κάμποσα τρανά κλαδία και εσκέπασεν το στόμαν τη κουί. Έσυρεν απάν κι άλλα μικρά φυλλωμένα κλαδόπα και τζίκουτα κι' αέτς πα τηδέν κ εφαίνουτον. Άσ' ατό κ' υστερνά ετοίμασεν δύο σαλακά ξύλα. Τα έναν εθέκεν ‘ς ση κουΐ το γιάν και τ' άλλο πλάν κεκά κ' εκλώστεν κ' έπήγεν ‘ς σο σπίτ 'ν άτ'. 

    Τ' άλλο την ημέραν επαίρεν την γυναίκαν άτ' να πάγνε ‘ς ορμάν να κατηβάζ'νε εντάμαν τα ξύλα ντο ετοίμασεν.
   Άμον ντ' εσούμωσαν ‘ς εκείνο το μέρος, ατός αμάν εφορτώθεν τ' έναν το σαλάκ και είπεν την γαρήν άτ' να φορτούται τ' άλλο. Ατό έτον! Αμόν ντ' έσούμωσεν η καρή ‘ς σο φόρτωμαν επάτεσεν απάν'  ‘ς σα κλαδία και ερούξεν ‘ς σο κουίν κι' άπό πάν' άτς το σαλάκ τά ξύλα. 

 Ο Ματσουκάτες ήσυχα  ήσυχα εκλώστεν κ' έπήγεν ‘ς σο σπίτ'ν άτ.
  Όλεν την νύχταν «ομμάτ' ‘κ επόρεσεν να φέρ' απάν». Ενούντσεν, επενούντσεν, εγροίξεν ντο εποίκεν τρανόν αμαρτίαν έτον. Σα ξημερώματα εσκώθεν κ' επήγεν ‘ς σ' ορμάν. Έφτασεν ‘ς σο κουίν κεκά. Έλυσεν το σκοινίν' άτ' και εκρέμασεν ατό απέσ' ‘ς σο κουΐν και εκούιξεν:

- Σουμέλα, πιάσον την άκραν τη σκοινί, δέσον ατό ‘ς σα μέσα σ'... Εγώ θα σύρω και θα εβγάλωσεν απάν... χωρίς εσέναν ‘κ επορώ να ζώ!... έλεγεν και ελάιζεν το σκοινίν. Όνταν εγροίξεν ντο από φκά επιάστεν το σκοινίν ερχίνεσεν να σύρ'. Έσυρεν, έσυρεν και αναχά παρά τερεί να εβγαίν' ασό κουΐν με το σκοινίν έναν θερίον!....    

Έπήγεν ν' φίν' το σκοινίν' το θερίον εκούϊξεν:
- Μη αφήν'τς με... κι θα τρώγω σε και δούλος εις σα γίνουμαι.
Αμόν ντ' ελευθερώθεν το θερίον είπεν ατόν:
- Ευχαριστώ σε άνθρωπε!.. Εγλύτωσες με άσ' έναν τζαναβάρ. Είνας γυναίκα άσ' οψέ κιάν έβγαλεν την ψυ' μ' και να εγουρταρεύκουμ'
ασά χέρια τς ‘κ επόρνα. Ατώρα ίνταν θελ'τς εσύ θ'εφτάγω.              

-Ντό Θέλω έν' να μη πειράεις κανίναν ‘ς σον τόπο μ'. Νε ζα και νε ανθρώπ'ς.

-Αυτό που θέλω είναι να μην πειράξεις κανέναν στον τόπο μου. Μήτε ζώο μήτε ανθρωπο.

   Αέτς πα το θερίον εξέβεν ‘ς σην ανεφορίαν. Και ερχίνεσεν να καταρημάζ' τον τόπον.Έμαθαν οι ανηφορέτ' πως ατό το θερίον μόνον τον Ματσουκάτεν ακούει. Επήγαν επαρεκάλεσαν ατόν να έρται δέχ' ατό.

    Εσκώθεν κι' ο Ματσουκάτες εξέβεν ‘ς αράεμαν τη θερί. Το θερίον
άμον ντο είδεν ατόν από μακρά εγρίεψεν και σίτα έρται καρσί άτ' κουίζ:

- Φύγον, γιόκσαμ θα τρώγω σε... μόνον ‘ς σον τόπο σ' ‘κι πειράζω σε.

- Ακ' σον, λέει κι' ο Ματσουκάτες. Εγώ για το καλό σ' έρθα! Εκείνε η καρή εξέβεν ασό κούιν και αραεύ' σε!     Έρθα νά λέγω σ' άτο νά φυλάγεσαι.

- Όϊ ν' αοϊλοί εμέν, εκούϊξεν το θερίον και αρχίνεσεν νά τρέχ' ‘ς σο ραχίν κιάν'... ‘Α σόν φόβον άθε, π' επάτνεν ‘κ έλεπεν... ‘ς έναν κρεμόν κεκά, ευρέθεν εύκαιρα, ερούξεν κ' έσκοτώθεν. 

Απόδοση στην Νεοελληνική:

Ένας Ματσουκάτες, πολύ βασανιζόταν από τη γυναίκα του.  Ηταν κακή και πολυλογού γυναίκα. Με το μάλωμα  σηκώνονταν, με το μάλωμα κοιμόντουσαν. Έφτασε στο αμήν ο άνθρωπος και πήρε την απόφαση να γλυτώσει από αυτό το βάσανο. Μια ημέρα πήγε να κόψει ξύλα και ξεμάκρυνε πολύ από το χωριό  και ανακάλυψε ένα βαθύ , βαθύ πηγάδι.

-Αυτό το πηγάδι θα είναι η σωτηρία μου σκέφτηκε. Έκοψε κάμποσα μεγάλα κλαδιά και σκέπασε το στόμιο του πηγαδιού. Έβαλε και από πανω μικρά κλαδιά και έτσι τίποτε δεν φαινόταν. Μετά έφτιαξε και δυο δεμάτια  που το ενα το απίθωσε πλάι στο πηγάδι, το άλλο πάνω και γύρισε και πήγε στο σπίτι του. Την άλλην την ημέρα πήρε τη γυναίκα του και πήγαν να κατεβάσουν στο σπίτι τα ξύλα που είχε απο την προηγούμενη μαζέψει. Όταν πλησίασαν σε εκείνο το μέρος αυτός φορτώθηκε το ένα δεμάτι με τα ξύλα και είπε στη γυναικα του να φορτωθεί το άλλο. Αυτό ήταν! όταν η γυναίκα του πλησίασε στο δεμάτι, πάτησε στα ξερά κλαδιά και έπεσε στο πηγάδι και από πάνω της προσγειώθηκε και η στοίβα με τα ξύλα!

Ο Ματσουκάτες ήσυχα, ήσυχα γύρισε και πήγε στο σπίτι του. Όλη τη νύχτα δεν μπόρεσε να κλείσει μάτι. Σκέφτηκε κα ξανασκέφτηκε και κατάλαβε οτι αυτό που έκανε μεγάλη αμαρτία ήταν. Σαν ξημέρωσε πήγε στο πηγάδι, έλυσε το σκοινί και το έριξε μέσα και φώναξε:
_Σουμέλα, πιάσε την άκρη από το σχοινί, δέσε το στη μέση σου. Εγώ θα τραβήξω και θα σε βγάλω επάνω....
Χωρίς εσένα δεν μπορώ να ζω! έλεγε και κουνούσε το σχοινί.
Όταν κατάλαβε ότι από κάτω πιάστηκε το σχοινί άρχισε να τραβάει. Τραβούσε και τραβούσε και ξαφνικά βλέπει να βγαίνει απο το πηγάδι ένα θεριό!  Πάει να αφήσει το σχοινί και το θεριό φωνάζει:
-Μη με αφήνεις..δεν θα σε φάω και δούλος σου θα γίνω. Όταν ελευθερώθηκε το θεριό του είπε:
- Άνθρωπε σε ευχαριστώ. Με γλύτωσες! από χθές μια γυναίκα μου έβγαλε την ψυχή και να γλυτώσω απο τα χέρια της δεν μπορούσα! Τώρα ότι ζητήσεις θα το κάνω. Έτσι το θερίο έφυγε προς τα επάνω και άρχισε να καταρημάζει τον κόσμο που ζούσε πάνω από τον τόπο του Μαστουκάτη. Έμαθαν οι άνθρωποι εκείνου του τόπου πως το θεριό μονάχα αυτόν υπολόγιζε και πήγαν κα τον παρακάλεσαν να τους γλυτώσει από το κακό.
Σηκώθηκε και ο Ματσουκάτης και βγήκε να αναζητήσει το θεριό. Το θηρίο όταν τον είδε από μακρυά αγρίεψε και του φώναξε:
_Φύγε αλλιώς θα σε φάω...μόνο στον τόπο σου δε σε πειράζω.
-Άκουσε λέει ο Ματσουκάτης, εγώ για το καλό σου ήρθα. Εκείνη η γυναίκα βγήκε από το πηγάδι και σε ψάχνει. Ήρθα να στο πω να φυλάγεσαι....
- Ωχ τι 'επαθα! Συμφορά μου! φώναξε το θηρίο κα άρχισε να τρέχει προς την πλαγιά..
Από τον φόβο του δεν έβλεπε που πήγαινε και κοντά στον γκρεμό παράπατησε, έπεσε και σκοτώθηκε.

Πηγή: Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς

Ελεύθερη μετάφραση: Λένα Σαββίδου