Μαθηματικά και .....όχι μόνο: Tom Apostol : Ο Ελληνοαμερικανός μαθηματικός με το τεράστιο επιστημονικό έργο

Ο Τομ Μάικ Άποστολ (Tom Mike Apostol, 20 Αυγούστου 1923 – 8 Μαΐου 2016) ήταν Ελληνοαμερικανός καθηγητής μαθηματικών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια . Ένας μαθηματικός που στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο γνωστός, όμως στην άλλη μεριά του Ατλαντικού δημιούργησε ένα τεράστιο επιστημονικό έργο.

Αυτό φυσικά δικαιολογείται, καθότι ο Apostol δεν έζησε στην Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή η σχέση του με τα πανεπιστήμια της χώρας μας είχε περισσότερο «τιμητικό» χαρακτήρα. Οι γονείς του Ελληνοαμερικανού μαθηματικού, Εμμανουήλ Αποστολόπουλος και Ευφροσύνη Παπαθανασοπούλου , πριν αυτός ακόμα γεννηθεί, μετανάστευσαν στο Helter της πολιτείας του Utah.
Μόλις πήραν την ιθαγένεια, το επώνυμο της οικογενείας «κόπηκε» από Αποστολόπουλος σε Apostol. Έτσι, όταν ο Tom γεννήθηκε το 1923, κληρονόμησε το ανανεωμένο επίθετο. Σε ηλικία μόλις 21 ετών, ο νεαρός έγινε πτυχιούχος χημικός μηχανικός, ενώ δύο χρόνια αργότερα απέκτησε το μεταπτυχιακό του πάνω στα μαθηματικά, από το πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Το 1946, ο Apostol μετακομίζει από την Ουάσιγκτον στην Καλιφόρνια, όπου κάνει το διδακτορικό του, εμπλουτίζονας ακόμα παραπάνω τις μαθηματικές του γνώσεις.

Το 1948 τελειώνει το διδακτορικό του και το 1950 τον περιμένει η πρώτη έδρα καθηγητή, ως επίκουρος στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech). Εκεί πραγματοποιεί μια πολυετή πορεία, αφήνοντας πίσω του τεράστιο έργο. Επί πέντε δεκαετίες, το πανεπιστήμιο χρησιμοποιεί τα δικά του βιβλία για το μάθημα της Ανάλυσης στο προπτυχιακό επίπεδο. Οι δύο τόμοι που έγραψε ο Apostol, συχνά αναφέρονται από φοιτητές του Caltech ως «Tommy 1» και «Tommy 2».

Εκτός αυτών των βιβλίων, ο Ελληνοαμερικάνος μαθηματικός έγραψε πολλά ακόμα, εστιάζοντας περισσότερο στον Απειροστικό Λογισμό και την Αναλυτική θεωρία αριθμών. Τα έργα του μεταφράστηκαν σε πάνω από 10 γλώσσες (ανάμεσα τους και η ελληνική).
«Ο Tom ήταν ένας σπουδαίος επιστήμονας, αλλά και αγαπημένος καθηγητής και μέντορας. Πολλές γενιές στο Caltech επωφελήθηκαν από τις γνώσεις του, το πάθος του και την αφοσίωση του» τόνισαν κάποιοι από τους σημαντικότερους καθηγητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.

Το έργο του Apostol όμως δεν περιοριζόταν μόνο μέσα στους τέσσερις τοίχους των αμφιθεάτρων. Ο καθηγητής, που πέραν του Caltech ήταν μέλος του διδακτικού προσωπικού στο MIT και στο πανεπιστήμιο του Berkeley, δημιούργησε μια σειρά από βιντεοδιαλέξεις με όνομα «ProjectMATHEMATICS!» η οποία απευθυνόταν σε παιδιά λυκείου (παρουσιάζουν βασικά θέματα των μαθηματικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), με στόχο να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον στα μαθηματικά. Η προσπάθεια του στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, με τα βίντεο να αποκτούν περισσότερες από 10 εκατομμύρια προβολές. Μάλιστα, ο Apostol αργότερα βραβεύτηκε για αυτή του την επιτυχία.

Από την δεκαετία του ’80 και έπειτα, ακολούθησε η… εποχή των βραβεύσεων. Τιμήθηκε από το Caltech για την συνεισφορά του (από το 1992 έγινε επίτιμος καθηγητής), ενώ απέσπασε 3 φορές το βραβείο Lester R. Ford Award (το 2005, το 2008 και το 2010), λόγω των πολύτιμων επιστημονικών του συγγραμμάτων. Το 2012 έγινε μέλος της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρίας, η οποία τον τίμησε για την μεγάλη του διδακτική συνεισφορά.
Όσον αφορά την σχέση του με την Ελλάδα, ο Apostol υπήρξε για τέσσερις μόλις μήνες καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Πάτρας, το 1978, ενώ το 2001 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.